Prywatny Gabinet Psychiatryczny w Łodzi - Psychiatra Józef Rojek
Kontakt
Kontakt

Nerwica natręctw

Nerwica natręctw

Leczenie nerwicy natręctw

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD-obsessive  compulsive  disorder) to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się obecnością obsesyjnych myśli i/lub kompulsywnych zachowań, które są uciążliwe i trudne do kontrolowania. Jest to zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń lękowych.

Dowiedz się więcej

Pierwsza wizyta trwa około 60 min, kolejne około 30 min

Tak, wystawiam zwolnienia i zaświadczenia lekarskie oraz recepty.

Na wizytę do psychiatry skierowanie nie jest wymagane.

Typowa terapia psychiatryczna trwa 6 – 24 miesięcy.
Skontaktuj się ze mną

Potrzebujesz pomocy?

Serdecznie zapraszam do kontaktu ze mną.
Udzielę wszelkich niezbędnych informacji oraz odpowiem na Twoje pytania.

Kontakt

Przyczyny nerwicy natręctw

Wiele spośród wymienionych poniżej czynników może przyczynić się do wystąpienia nerwicy natręctw:

  • Nerwica natręctw może być czasem dziedziczna, stąd niekiedy występuje u kilku członków tej samej rodziny.
  • W co trzecim przypadku przyczyną nerwicy natręctw są stresujące zdarzenia zachodzące w życiu.
  • Zmiany zachodzące w naszym życiu, takie jak dojrzewanie, narodziny dziecka, podjęcie nowej pracy, powodujące wzrost obowiązków
  • Utrzymywanie się czynnych objawów nerwicy natręctw przez dłuży czas może doprowadzić do zaburzeń w produkcji serotoniny- jednego z neuroprzekaźników.
  • Staranność, drobiazgowość i metodyczność mogą u niektórych osób posunąć się za daleko i przejść w obsesję.
  • Wysoko rozwinięte wartości moralne i poczucie nadmiernej odpowiedzialności mogą u niektórych osób wywołać szczególnie silne poczucie winy z powodu nieprzyjemnych, obsesyjnych myśli i zachowań, co sprawia, że stajemy się na nie szczególnie uczuleni, a to z kolei sprawia, że występują one częściej.

Rodzaje OCD:

  • OCD z dominującymi obsesjami: są to zaburzenia z przewagą myśli czy ruminacji natrętnych w przypadku tego typu nerwicy natręctw, obsesje są bardziej uciążliwe i dominujące niż kompulsje. Może przejawiać się w postaci myśli, wyobrażeń czy impulsów do działania, niemal zawsze bardzo przykrych dla pacjenta. Czasem myśli te mają postać niekończących się rozważań uniemożliwiających podejmowanie najprostszych decyzji niezbędnych w życiu codziennym. Powiązanie między natrętnymi ruminacjami a depresją jest szczególnie ścisłe.
  • OCD z dominującymi kompulsjami: w tym typie OCD występują zaburzenia z przewagą czynności natrętnych (rytuałów), kompulsje są bardziej uciążliwe i dominujące niż obsesje. Większość czynności przymusowych dotyczy czystości(szczególnie mycia rąk), ciągłego porządkowania, czyszczenia i sprawdzania wszystkiego, w celu niedopuszczenia do niebezpiecznej sytuacji. U podstaw tego zachowania leży zazwyczaj strach przed niebezpieczeństwem zagrażającym pacjentowi, lub spowodowanym przez pacjenta, natomiast czynność rytualna jest bezskuteczną czy symboliczną próbą odwrócenia tego niebezpieczeństwa

Objawy nerwicy natręctw

Obsesje:

  • Powtarzające się, niechciane myśli, obrazy lub impulsy, które są natrętne i trudne do kontrolowania.
  • Najczęstsze tematy obsesyjne obejmują obawy dotyczące zanieczyszczeń, obawy o bezpieczeństwo własne lub innych osób, potrzebę porządku i symetrii, lub myśli o agresji lub przemocy, nieprzyjemne słowa, wyrażenia, obrazy w wyobraźni, wątpliwości.

Kompulsje:

  • Powtarzające się zachowania, czynności (‘natręctwa’), lub akty myślowe, których celem jest zmniejszenie lęku i niepokoju związanego z obsesjami, próby korygowania, lub ‘neutralizowania’ nieprzyjemnych myśli
  • Przykłady kompulsji to sprawdzanie, powtarzanie czynności, porządkowanie, mycie, liczenie lub wymyślanie modlitw, wypowiadanie specjalnego słowa, powtarzanie w nieskończoność określonych rytuałów.

Zespół obsesyjno-kompulsyjny występuje wtedy, gdy:

  • Nieprzyjemne myśli nie odstępują nas, nawet gdy próbujemy je odsuwać od siebie.
  • Odczuwamy potrzebę dotykania, lub liczenia określonych przedmiotów, powtarzania tych samych czynności, jak np. ciągłe mycie…

Kto cierpi na nerwicę natręctw?

Mniej więcej jedna osoba na pięćdziesiąt cierpi na to zaburzenie w jakimś momencie życia.  Występuje ona  na równi wśród mężczyzn i kobiet. Pierwsze objawy nerwicy natręctw zazwyczaj pojawiają się w okresie dojrzewania, lub we wczesnej młodości. Nasilenie występowania objawów czasem słabnie a czasem nasila się, a chorzy często nie szukają pomocy przez wiele lat.

Leczenie nerwicy natręctw

Jak radzić  z nerwicą natręctw?

  • Gnębiące myśli łatwiej opanować, jeśli są one regularnie świadomie kontrolowane, np. przez nagranie lub zapisanie obsesyjnych myśli, a następnie wysłuchanie lub przeczytanie zapisu. Ćwiczenia te należy wykonywać codziennie przez ok. pół godziny, powstrzymując się jednocześnie od zachowań natrętnych.
  • Należy unikać alkoholu jako sposobu na złagodzenie niepokoju.
  • Myśli o tematyce religijnej warto przedyskutować z osobą duchowną, co pomoże ustalić, czy jest to rzeczywiście nerwica natręctw.
  • Pomocne mogą być również książki i poradniki.

Metody leczenia

Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT): Jest to rodzaj terapii pierwszego wyboru dla osób z OCD. CBT dla OCD może obejmować eksponowanie i reagowanie na obawy (ERP), czyli stopniowe narażanie pacjenta na lękotwórcze bodźce i unikanie stosowania kompulsji.

Ekspozycja i zapobieganie reakcji (ERP) – Ten rodzaj terapii nerwicy natręctw pozwala przerwać błędne koło, w którym lęk i zachowania kompulsyjne potęgują się nawzajem. Badania wykazują, iż pozostawanie w sytuacji stresującej przez dłuższy okres czasu prowadzi do przyzwyczajenia i stopniowego ustępowania lęku. Podczas terapii pacjent stopniowo stawia czoło sytuacjom wywołującym lęk (ekspozycja) przy jednoczesnym powstrzymywaniu się od zachowań kompulsyjnych (zapobieganie reakcji), dzięki czemu z czasem dojdzie do zaniku lęku.

Terapia kognitywna – Ten rodzaj terapii polega nie tyle na wykorzenieniu nieprzyjemnych myśli, ile na zmianie sposobu, w jaki na nie reagujemy. Terapia ta skupia się zwłaszcza na nielogicznych myślach samokrytycznych, co jest szczególnie pomocne w przypadkach, gdzie myśli obsesyjne nie prowadzą do rozwinięcia się rytuałów i zachowań kompulsyjnych nakierowanych na poprawę samopoczucia. Obie te techniki często stosuje się łącznie.

Wsparcie społeczne -Wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół oraz uczestnictwo w grupach wsparcia mogą być pomocne dla osób z OCD.

Zarządzanie stresem– Uczenie się technik radzenia sobie ze stresem, takich jak techniki relaksacyjne czy medytacja, może również być pomocne w leczeniu OCD.

Leczenie OCD zwykle jest skomplikowane i wymaga współpracy z doświadczonym specjalistą. Skuteczność leczenia może się różnić w zależności od indywidualnych cech pacjenta oraz stopnia nasilenia objawów OCD.

Farmakoterapia

Lekami z wyboru są środki przeciwdepresyjne z grupy SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny) – pomocne nie tylko w leczeniu depresji, ale również w leczeniu nerwicy natręctw o umiarkowanym lub ostrym przebiegu choroby. Stosuje się je indywidualnie, lub w połączeniu z terapią kognitywną. Jeśli po trzech miesiącach leczenie nie przynosi żadnej poprawy, należy zastosować inny lek z tej grupy, lub wprowadzić trójcykliczne leki antydepresyjne (TCA) np. klomipraminę.

 

Skuteczność leczenia

Ekspozycja i zapobieganie reakcji – U mniej więcej trzech czwartych osób leczonych tym sposobem następuje znaczna poprawa, ale jedna czwarta pacjentów obserwuje nawrót objawów i wymaga dodatkowego leczenia. Co czwarty pacjent odmawia podjęcia tego typu terapii, lub też nie kończy całego programu, twierdząc, że wymaga on zbyt dużego wysiłku.

Środki farmakologiczne – Mniej więcej sześć osób na dziesięć przyjmujących leki obserwuje ustąpienie przynajmniej połowy objawów. Leki zapobiegają nawrotom objawów zespołu obsesyjno-kompulsywnego przez cały, nawet wieloletni okres ich przyjmowania. Niestety, u prawie połowy osób, które przerywają kurację farmakologiczną, objawy powracają w ciągu kilku miesięcy. Połączenie leków z psychoterapią zmniejsza stopień nawrotów.

 

Którą metodę wybrać?

Łagodny przebieg nerwicy natręctw

Metoda ekspozycji i zapobiegania reakcji może być stosowana bez pomocy specjalistycznej. Jest efektywna i nie ma skutków ubocznych, ale może z początku chwilowo zwiększyć niepokój. Wymaga od pacjenta motywacji i dużego nakładu pracy. Terapia kognitywna i leczenie farmakologiczne przynoszą podobne skutki.

Nerwica natręctw o umiarkowanym, lub silnym natężeniu

  • Zaleca się na początek albo terapię poznawczo-behawioralną albo leki . Jeśli objawy nie ustępują, można zastosować obie metody łącznie.
  • Jeśli przebieg choroby jest ostry, najlepiej od początku połączyć leczenie farmakologiczne z terapią poznawczo-behawioralną.
  • Można zastosować same leki, jeśli pacjent nie jest w stanie stawić czoła terapii ekspozycji i zapobiegania reakcji, ale ryzyko nawrotu choroby jest większe – objawy powracają u co drugiej osoby, podczas gdy przy stosowaniu ekspozycji i zapobiegania reakcji – u co czwartej. Leki należy stosować mniej więcej przez rok, co może być problemem podczas ciąży i karmienia piersią.
Umów wizytę