Prywatny Gabinet Psychiatryczny w Łodzi - Psychiatra Józef Rojek
Alzheimer

Leczenie choroby Alzheimera

Choroba Alzheimera (AD- Alzheimer Disease) to przewlekła i postępująca choroba neurozwyrodnieniowa, która  polega na zmianach degeneracyjnych mózgu a dokładniej –  zaniku tkanki nerwowej. Prowadzą one  do stopniowego pogorszenia funkcji poznawczych, inaczej  do utraty pamięci, zdolności uczenia się, pojmowania, logicznego myślenia, oceny sytuacji, pogorszenia umiejętności komunikacyjnych i znacznego obniżenia zdolności radzenia  z czynnościami  codziennymi oraz  zdolności do samodzielnego funkcjonowania.

Pierwsza wizyta trwa około 60 min, kolejne około 30 min

Tak, wystawiam zwolnienia i zaświadczenia lekarskie oraz recepty.

Na wizytę do psychiatry skierowanie nie jest wymagane.

Typowa terapia psychiatryczna trwa 6 – 24 miesięcy.
Skontaktuj się ze mną

Potrzebujesz pomocy?

Serdecznie zapraszam do kontaktu ze mną.
Udzielę wszelkich niezbędnych informacji oraz odpowiem na Twoje pytania.

Przyczyny choroby Alzheimera

Do tej pory nie są jeszcze znane konkretne przyczyny choroby Alzheimera, ale środowisko naukowe w ciągu ostatnich  lat poczyniło spore postępy w badaniach nad tą chorobą i dzięki temu odkryto wiele czynników, które mogą odgrywać znaczącą rolę w rozwoju choroby Alzheimera. Jest to powolny, stopniowy zanik tkanki mózgowej, spowodowany odkładaniem się w mózgu substancji białkowej zwanej amyloidem. Amyloid uniemożliwia pracę komórek. Prawdopodobną  przyczyną może być też toksyczność amyloidu w efekcie powodująca śmierć komórek nerwowych. Inna przyczyna dotyczy wiązek włókien neurofibrylarnych, które w zdrowym mózgu są proste i biegną równolegle, zaś u osób chorych ulegają poplątaniu. Splątanie owych włókien wewnątrz komórek  może powodować uszkodzenie neuronu. . Niemożność komunikacji komórek między sobą, sprawia, że nie są one w stanie spełniać swoich funkcji.

Czynniki ryzyka

Naukowcy mają pewność, że choroba Alzheimera pociąga za sobą uszkodzenie bądź śmierć komórek nerwowych, ale przyczyna tego w dalszym ciągu nie jest znana. Udało się jednak wyodrębnić pewne czynniki podwyższające ryzyko wystąpienia Alzheimera.

  • Wiek – to jeden z ważniejszych czynników ryzyka. Prawdopodobieństwo zachorowania na Alzheimera zwiększa się właśnie z wiekiem i powyżej 65 roku życia ryzyko wystąpienia choroby jest największe, co więcej podwaja się ono co każde 5 lat (licząc od 65) i po przekroczeniu 85 lat wynosi niemal 50proc.
  • Historia rodziny – badania dowodzą, że osoby, których rodzice lub rodzeństwo chorują na Alzheimera mają większe prawdopodobieństwo zachorowania. Ryzyko u takich osób może być 2 lub nawet 3 razy większe niż u osób w rodzinie których nie odnotowano przypadku zachorowania.
  • Genetyka – istnieją pewne geny, takie jak APOE ε4, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera.
  • Czynniki środowiskowe – niektóre czynniki środowiskowe, takie jak palenie papierosów czy niewłaściwa dieta, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera.
  • Choroby towarzyszące – wykazano związek częstszego występowania AD u osób obciążonych takimi chorobami jak cukrzyca, choroby krążenia, paradontoza, częste infekcje wirusa opryszczki.

Rodzaje Choroby Alzheimera:

Obecnie nie ma jednoznacznej klasyfikacji na różne rodzaje choroby Alzheimera.  Wyróżnia się jedynie:

  • AD o wczesnym początku – objawy zaczynają się pojawiać przed 65 rokiem życia.
  • AD o późnym początku –  objawy pojawiają się po 65 roku życia.
  • AD atypowe lub mieszane – gdy występują  jednocześnie  objawy otępienia typu Alzheimera z otępieniem np. naczyniowym.

Objawy choroby Alzheimera

  • Utrata pamięci– to jeden z głównych znaków ostrzegawczych. Osoba zaczyna zapominać stosunkowo świeże informacje i dzieje się tak coraz częściej. Nie jest możliwe także odtworzenie takich informacji w późniejszym czasie. Stanem normalnym jest jednak sporadyczne zapominanie imion lub np. terminów spotkań okazjonalnych.
  • Problemy z wykonywaniem czynności życia codziennego– polegają na trudności w wykonywaniu codziennych zadań. Ludzie z demencją mogą mieć problemy z przygotowywaniem posiłków, telefonowaniem lub graniem w gry oraz obsługą sprzętów domowych. Za stan normalny uważa się sporadyczne zapominanie po co się weszło do pokoju lub co się miało powiedzieć w danym momencie.
  • Problemy z językiem– to symptom objawiający się głównie zapominaniem różnych słów i zastępowaniem ich innymi, mniej trafnymi, przez co wypowiedzi mówione bądź też pisane są nieco dziwne bądź trudne do zrozumienia. Przykładem może być np. pytanie o szczoteczkę do zębów, które osoba z Alzheimerem może zastąpić pytaniem „gdzie jest ta rzecz do moich ust ?”.Stanem normalnym jest jednak zdarzające się czasami trudności ze znalezieniem odpowiedniego słowa.
  • Dezorientacja w czasie i miejscu– objawia się tym, iż osoby chore mogą zgubić się np. na własnym osiedlu mieszkaniowym i nie wiedzieć jak się tam znalazły i jak wrócić do domu. Za stan normalny uznaje się jednak zapominanie dnia tygodnia albo w jakim celu gdzieś idziemy.
  • Nikła lub zmniejszona ocena sytuacji– objawia się tym, że osoba z Alzheimerem może się ubierać nieadekwatnie do warunków atmosferycznych (za ciepło w upalny dzień lub zbyt lekko w dzień chłodniejszy). Czasami może się też zdarzyć takim osobom płacenie w sklepie zbyt dużą ilością pieniędzy. Jednak podejmowanie zastanawiających lub niezrozumiałych dla innych decyzji uznaje się za stan normalny.
  • Problemy z abstrakcyjnym myśleniem– symptom ten przejawia się np. zapominaniem liczb i celowości ich istnienia lub możliwości użycia.
  • Umieszczanie różnych rzeczy na niewłaściwych miejscach– objawia się przede wszystkim odkładaniem rzeczy w różnych, często dziwnych miejscach. Może się zdarzyć, że osoba chora na Alzheimera położy w lodówce żelazko lub włoży do cukierniczki zegarek. Za stan normalny uznaje się odkładanie np. kluczy do mieszkania lub portfela w różnych miejscach.
  • Zmiany nastroju lub zachowania– osoby chore mogą mieć wahania nastroju ze spokojnego do nawet silnej złości bez jakiejkolwiek wyraźnej przyczyny. Sporadyczne pogorszenie humoru jest jednak rzeczą normalną.
  • Zmiany w osobowości– u osób z Alzheimerem można zauważyć gwałtowną zmianę osobowości. Mogą nagle stać się bojaźliwe, podejrzliwe lub odwrotnie niż dotąd nazbyt uzależnione od członków swojej rodziny. Jednak należy pamiętać, że z wiekiem osobowość każdego człowieka w pewnym stopniu zmienia się.
  • Utrata inicjatywy– osoby chore mogą stać się bardzo pasywne co objawia się np. siedzeniem godzinami przed telewizorem lub niewykonywaniem jakichkolwiek czynności. Jednak czasami zmęczenie po pracy uniemożliwia nam aktywny udział w czymkolwiek i to jest normalne.

Etapy Choroby Alzheimera

Choroba Alzheimera  to schorzenie neurodegeneracyjne, a więc dotyczące zaburzeń układu nerwowego. Uznaje się jednak, że dotyczy pamięci oraz aktywności psychicznej. Nierzadko chodzi także o brak orientacji w czasie i przestrzeni. Może więc dochodzić do sytuacji, kiedy pacjent zgubi się w drodze do miejsca, w którym bywał często. Objawy są zależne od etapu choroby oraz chorób współistniejących.

W pierwszym etapie-  (otępienie lekkie) nie ma większego problemu z codziennym funkcjonowaniem, choć pojawiają się takie kłopoty, jak częste rozproszenie uwagi i gorsze zapamiętywanie. Można na przykład nagminnie zapominać o tym, gdzie zostawiło się telefon lub klucze. Dochodzi także do zadawania przez pacjenta wielokrotnie tych samych pytań podczas rozmowy. Nierzadko na tym etapie pojawiają się wahania nastroju oraz inne objawy, które np. towarzyszą depresji. Występujące u chorego otępienie sprawia, że nie chce on utrzymywać kontaktu z ludźmi i rezygnuje z wielu aktywności swojego życia, co pozostawia swego rodzaju pustkę.

Drugi, środkowy etap – (otępienie umiarkowane) dotyczy otępienia o średnim nasileniu. Oprócz wymienionych wyżej dolegliwości nierzadko pacjenci mają problem z wysławianiem się, orientacją. Dochodzi do sytuacji, kiedy chory nie wie, gdzie się znajduje, mimo że doskonale powinien znać np. drogę ze swojego domu do garażu. Postępująca choroba Alzheimera sprawia, że nierzadko zdarza się, iż człowiek nie rozpoznaje członków swojej rodziny. Ma także problem z dobieraniem słów, myli zdania, pojęcia, przy tym bywa agresywny i rozdrażniony. Często występują omamy i  urojenia (np. oskarżanie najbliższej rodziny o coś, czego tamta nie zrobiła). W tym przypadku należy już zadbać o opiekę nad pacjentem.

Ostatni etap (otępienie głębokie)  to zaawansowane otępienie, które oznacza brak możliwości samodzielnego funkcjonowania. Chory nie będzie potrafił samodzielnie zjeść, ubrać się, pójść do toalety. Do tego przestanie rozróżniać pory dnia, roku, a nierzadko także najbliższych. Dochodzą do tego także kłopoty z chodzeniem, dlatego pacjenci w zaawansowanym stadium choroby rzadko opuszczają łóżko.

Diagnozowanie i leczenie choroby Alzheimera

Lekarz w celu rozpoznania choroby początkowo wykonuje krótkie testy przesiewowe MMSE (Mini-Mental State Examination) i Test Rysowania Zegara (TRZ), w razie konieczniści –  kieruje pacjenta na badanie funkcji poznawczych. Bardziej szczegółowe testy psychologiczne  mają na celu ocenę występujących u pacjenta zaburzeń funkcji poznawczych oraz ich nasilenia , bądź różnicowania z innymi rodzajami otępień . Lekarz w razie konieczności  wykonuje  badanie fizykalne. Przeprowadza wywiad,  pytając o historię przebytych chorób oraz zażywanych leków. Kluczową rolę w leczeniu choroby Alzheimera odgrywa też wywiad dotyczący czynności dnia codziennego takich  jak: mycie, ubieranie, telefonowanie, robienie zakupów itp. Oprócz tego wykonuje się testy oceniające zdolności pacjenta do wydawania sądów, rozwiązywania problemów oraz testy sprawdzające sprawność pamięci. Ponadto przeprowadza się również badania laboratoryjne oraz w razie konieczności badanie obrazowe mózgu.

Leczenie

Obecnie nie ma w Polsce dostępnych  leków  na  chorobę Alzheimera. Istnieją  jednak leki, które mogą pomóc w łagodzeniu kognitywnych lub behawioralnych symptomów choroby, szczególnie we wczesnych etapach choroby. Takie środki jak rywastygmina czy donepezil zastosowane na początku choroby potrafią utrzymać dobry poziom funkcjonowania poznawczego u pacjenta przez kilka lat . Stosuje się także  w leczeniu preparaty memantyny, lecz są one zarezerwowane dla późniejszych etapów choroby.

Nieustannie trwają badania naukowe nad nowymi lekami. W ostatnim okresie naukowcy skupiają się nad wprowadzaniem na rynek farmaceutyczny preparatów powodujących usuwanie amyloidu z komórek nerwowych. Wyniki są obiecujące, natomiast pierwsze leki zarejestrowane w USA mają ograniczone zastosowanie ze względu na znaczne objawy uboczne występujące u pacjentów leczonych nimi.

Profilaktyka

Urazy głowy.

 Jednym z czynników mających prawdopodobny związek z możliwością wystąpienia choroby Alzheimera są urazy głowy. Ważne jest zatem zapinanie pasów bezpieczeństwa podczas jazdy samochodem, zakładanie kasku podczas jazdy rowerem oraz zabezpieczenie domu przed możliwością odniesienia w nim kontuzji np. po upadku ze schodów.

Zdrowe starzenie się.

Należy pamiętać aby przestrzegać diety. Najwięcej dowodów naukowych na pozytywny wpływ diety w chorobie Alzheimera ma dieta śródziemnomorska, dieta MIND . Unikanie nadmiernego spożycia alkoholu i palenia papierosów oraz  prowadzenie  aktywnego trybu życia zostało potwierdzone naukowo w kontekście profilaktyki AD . Jak się okazuje cukrzyca, choroby układu krążenia, wysokie ciśnienie krwi, udary mózgu, zawały serca, inne schorzenia sercowo-naczyniowe  mają udowodniony wpływ na rozwój choroby Alzheimera.

Należy stale monitorować własny stan zdrowia, wykonywać badania okresowe i przesiewowe. Regularnie odwiedzać lekarza rodzinnego.